Ortodonti Nedir?

Ordodonti bilim dalı olarak, çene, diş ve yüz bozukluklarının teşhisi, tedavisi ve önlenmesiyle ilgilenir; küçük çocuklarda çene gelişimine katkıda bulunarak dişlerin doğru pozisyonlarda olmalarına yardım eder, yetişkinlerde de çapraşıklık ve kapanış düzensizliklerini, bunun yanında çene ve yüz bozukluklarını giderir.

Ortodontik tedavi sayesinde daha sağlıklı bir ağız, daha etkileyici bir görünüm ve daha uzun süre ağzınızda kalacak dişlere sahip olmak mümkündür ayrıca ortodonti; doğuştan veya sonradan oluşan çene ve yüz bozukluklarının tedavisinde; tıp ve diş hekimliğinin çeşitli branşları ile ortak çalışmalar gerçekleştirir.

Ortodonti Tedavisi Kimler Tarafından Yapılır?

Ortodontik tedaviler, 5 yıllık diş hekimliği eğitimini takiben en az 4 yıl ortodonti uzmanlığı eğitimini tamamlayarak “Ortodontist” unvanı almış uzman hekimler tarafından yapılması gerekir.

Ortodontist Kimdir?

Ortodontik bozukluklar ve tedavileri üzerine uzmanlık eğitimi almış diş hekimlerine ortodontist denir. Ortodonti uzmanları, 5 yıllık diş hekimliği eğitiminden sonra, en az 4 yıllık ortodonti uzmanlık veya doktora programına kabul edilmiş ve bu süreçte bir uzmanlık tezi hazırlayarak gerekli sınavları geçmiş kişilerdir, ortodonti uzmanlığı için uzun süreli bir eğitim ve pratik gerekmektedir.

Ortodonti Tedavisi Nasıl Yapılır?

Dişlerin üzerine ya da çene kemiğine uygulanan sabit veya takıp çıkarılabilen çeşitli aparatlar yardımıyla yapılır ortodontik tedavi ve bu aparatların nasıl olacağı isteğe bağlı değil, tedavinin gereklerine göre saptanır.

Hareketli aygıtlar;

Genelde 7-12 yaş arası karışık dişlenme döneminde kullanılan hareketli aygıtlar, hem çene gelişimine hem de daimi dişlerin sürmesine de yardımcı olur.

Sabit ortodontik aygıtlar;

Metal braketler; sıklıkla kullanılan ortodontik aygıtlardır dişlerin üzerine tek tek yapışan bu braketler, aralarından geçen ortodontik tellerle de dişleri hareket ettirir.

Şeffaf braketler; diş renginde ya da tamamen şeffaf malzemeden üretilir. Bu braketler de metal braketlerle aynı prensipte çalışır, en önemli farkı daha az görünür. Daha fazla bakım ve dikkat gerektirmesi nedeniyle de daha çok erişkinlerde kullanılır.

Dişlerin iç yüzeyine yapışan sabit metal braketlerdir lingual braketler; dışarıdan hiç görülmemesi en önemli özelliğidir; tedavi tekniğindeki farklılıklar nedeniyle önden takılan braketlere göre, daha uzundur tedavi süreleri.

Telsiz Ortodontik Tedaviler

Bu tedaviler, bir seri şeffaf plak kullanılarak diş çarpıklıklarının düzeltilmesi biçiminde uygulanır, dışarıdan görünmeyen bu plaklar sayesinde dişler bilgisayar ortamında kademe kademe düzeltilir. Bu plaklar, yalnızca yemek ve fırçalamak için çıkarılıp bunun dışında sürekli takılır; sadece diş çarpıklığı olan hastalarda kullanılır ve çene yüz sistemindeki bozukluklarda kullanılmamalıdır.

Neden Ortodontik Tedavi Olmalıyız?

Hastaların büyük çoğunluğu öncelikle diş çapraşıklığından ötürü estetik kaygıyla ortodontiste gider fakat diş çapraşıklıkları, estetiğin yanı sıra pek çok probleme yol açmaktadır. Malokluzyon denen kapanış bozuklukları, yalnızca estetik problem değildir aynı zamanda çiğneme ve konuşma bozukluklarına da neden olur.

Çapraşık dişlerle ağız hijyenini sağlamanın zorluğundan dolayı daha kolay çürük oluşur, aynı biçimde plak birikimi ara yüzlerde artarak, diş eti çekilmeleriyle birlikte dişeti hastalıkları meydana gelir.

Dişlerdeki çapraşıklık yüzünden alt ve üst dişler normal kapanışını gerçekleştiremez, kuvvetler çene kemiklerine dolayısıyla ekleme normal iletileme ve bu durum da eklem problemleri (Ağız açıp kapamada klik sesi) oluşmasına yol açar.

Özellikle üst çenesi ileride ya da üst dişleri olması gerekenden daha ileride olan çocuk veya yetişkinlerde travmanın (düşme, top çarpması gibi) ön dişleri daha çok etkilediği ve ön dişlerde sıklıkla kayıplara neden olduğu görülür.

Özellikle alt ve üst ön dişlerinin arasında olması gerekenden fazla açıklık bulunan kişilerde, bazı seslerin telaffuzu güçleşir, bu da konuşma bozukluklarına neden olabilir.

Çeneler ve dişler arasındaki uyumsuzluk sonucu, bazen dişler yer bulamaz ve gömülü kalır; gömülü dişler komşu dişlerin köklerini eritebilir ya da gömülü dişlerin etrafında kistler oluşabilir ve patolojik sonuçlara sebep olabilir.

Ortodontik tedavi, aynen çocuklarımızı hastalıklardan korumak için yapılan aşılar gibi değerlendirilebilir, ortodontik tedavi görerek diş ve çene yapısı ideal hale getirilen çocuklarda, yaşamları boyunca diş ve çene hastalıkları geçirme riski azdır.

Güzel bir gülümseme ve güzel dişler, kişinin kendine olan özgüvenini artıracağı gibi sosyal yaşamını da olumlu etkiler, kişinin toplumdaki yerinde güzel bir gülüşün ve estetiğin önemi su götürmez bir gerçektir.

Ortodontiste Ne Zaman Gitmeliyiz?

Süt dişleri çocuklarda 6 aylıkken sürmeye başlar 2,5 yaş civarında da tamamlanır daimi dişler 6-7 yaşlarında sürmeye başlayıp 12 yaşına kadar devam eder; bu dönemde daimi dişlerin sürmeye başlamasıyla birlikte, muhtemel ortodontik sorunların teşhisi ve varsa durdurulması için ortodontik muayene yapılması yararlıdır. Çene bozukluklarında 7 veya 8 yaşlarında erken müdahale söz konusu olabilir. Tedavi açısından genelde daimi dişlenmenin tamamlanmasının beklenmesi, yalnızca dişlerin düzensizlik gösterdiği durumlarda olur; erişkin hastalardaysa dişler her zaman hareket ettirilebilir fakat ilerleyen yaşın tedavi süresini ve tedaviye olan toleransı azaltacağının unutulmaması gerekir.

Ortodontik Tedavilerin Süresi Ne Kadardır?

Ortodontik tedavilerin süresi kişiden kişiye ve yapılacak tedavinin şekline göre değişkenlik gösterir, dişleri ilgilendiren bozuklukların tedavisi, dişlerle birlikte çene düzensizlikleri olan bozuklukların tedavisine oranla daha kısa sürelidir. Ortodontik ve ortopedik tedavilerde olumlu sonuç alınması ortalama 6-24 ay arasında gerçekleşir, tedavi süresinin azalması ya da uzaması, tedavi gören kişiyle de bağlantılıdır. Tedavi süresince dişlerin ve diş etlerinin sağlığının korunması, yenmemesi gereken yiyeceklerden uzak durulması, tedavide uygulanan apareylerin doğru ve düzgün kullanımı, tedavi süresini etkileyen faktörler arasındadır.

Tedavi Süresince Ne Kadar Sıklıkla Kontrollere Gitmek Gereklidir?

Ortodontik tedavi süresince kontroller, ilk zamanlar daha sık olmak üzere ortalama 4-6 haftalık periyotlarladır.

Ortodontik Tedavi Sırasında veya Sonrasında Ağrı veya Acı Duyulur Mu?

Dişlere braketlerin takılması sırasında, can yanması söz konusu olmaz.  Aylık kontrol periyotlarınızda dişleriniz üzerindeki ark telleri değiştirilip tekrar kuvvet uygulanacağı için her randevu sonrası normal olarak çok kısa süreli hafif bir hassasiyet hissedebilirsiniz.

Braketlerin Bakımı ve Ağız Temizliği İçin Neler Yapılmalıdır?

Tedavi boyunca dikkat edilmesi gereken en önemli husus ne yenilirse yenilsin yemek sonrası dişlerin fırçalanması ve her fırçalamanın ardından braketlerin etrafının yeterince temizlenip temizlenmediği aynada dikkatlice kontrolüdür. Braketler, besin artığı ve bakteri plağı birikimi açısından uygun bir dizayna sahiptir, diş fırçalamanın yanında günde bir kez akşamları diş ipiyle ya da ara yüz fırçalarıyla braketlerin ve dişlerin arası iyice temizlenmesi gerekir; bununla birlikte her 6 ayda bir mutlaka diş ve dişetlerinin kontrolü ve gerekirse de bakımı yaptırılmalıdır.

Tedavi Süresince Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

Tedavi sürecindeki en önemli unsur, ‘Hasta- Doktor – Aile’ üçgeninin uyumudur, bu yüzden tedavi boyunca verilen randevu günlerine uyulmalı ve doktorun vereceği görev ve sorumluluklar yerine getirilmelidir. Tedavinin başarıya ulaşması açısından en önemli faktörlerden biri de diş ve ağız bakımıdır, çünkü diş ve dişetlerinin sağlığı, tedavinin başarısı ve süresini doğrudan etkiler.

Tedavi esnasında elma, havuç gibi sert gıdaların ısırarak yenmemesi gerekir, bu tür gıdaları küçük parçalara ayırarak yenmelidir. Bununla birlikte yine ısırarak tüketilen ekmek arası sandviç, hamburger türü yiyecekleri de tedavi süresince yememek daha uygun olur. Fındık, ceviz gibi kuruyemişlerin ayrıca kiraz, erik, zeytin gibi besin maddelerinin çekirdeklerinin çıkarılmadan yenilmesi, ağızdaki braketlere zarar verme olasılığı nedeniyle uygun olmaz.

Ortodontik Tedavinin Yaş Sınırı Var Mıdır? Ortodontik Tedavi Her Yaşta Uygulanabilir Mi?

Ortodontik tedavide yaş sınırlaması yoktur, dişsel düzeltmelerde de yaş önemli değildir, dişleri çevreleyen kemikleri sağlıklı olan herkese ortodontik tedavi yapılabilir ve hasta kaç yaşında olursa olsun diş çapraşıklıkları düzeltilir. Fakat hastanın çene kemiklerinde bir düzensizlik varsa (üst çene veya alt çene ileriliği veya geriliği) bu durumda ortodopedik tedavi gerekmektedir ve bu tedavinin zamanlamasına hasta birebir muayene edildikten sonra karar verilir.